Nişasta bazlı şeker nedir? Zararları nelerdir? Kotası neden düşürüldü?

Tam Boyutta Gör

Geçtiğimiz yılın Mart ayında nişasta bazlı şeker kotası yüzde 10’dan yüzde 5’e düşürülmüştü. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, bugün yaptığı açıklamayla bu kotanın bir kez daha düşürüleceğini duyurdu. Erdoğan, "Nişasta bazlı şeker kotasını yüzde 2,5'a indirerek oldukça düşük bir seviyeye çekiyoruz" dedi. Konuyla ilgili değişikliğinin Şubat ayında yasallaşması bekleniyor. Türkiye, değişikliğin ardından şeker ihtiyacının en fazla yüzde 2.5'lik bölümünü nişasta bazlı şekerden karşılayabilecek. Bu sayede şeker ihtiyacımızın pancar şekerinden karşılanması amaçlanıyor.

Nişasta bazlı şeker nedir?

Nişasta bazlı şeker ya da kısa adıyla NBŞ (İngilizce: HFCS), mısır nişastasının kimyasal işlemlerden geçirilmesiyle elde edilen bir şeker türüdür. Üç farklı şeker molekülü vardır: Glikoz, galaktoz ve fruktoz. Fruktoz, meyve şekeri olarak da adlandırılır ve doğada bolca bulunur. Nişasta bazlı şeker üretilirken nişasta parçalanarak glikoza, ardından glikoz da fruktoza dönüştürür. Nişasta bazlı şekerde bol miktarda fruktoz bulunmaktadır. Örneğin sofra şekeri olarak adlandırdığımız beyaz şekerde yüzde 50 glikoz yüzde 50 fruktoz bulunurken nişasta bazlı şekerde yüzde 90 oranında fruktoz bulunabiliyor. Fruktoz, meyvelerden tüketilmediği sürece vücut için zararlıdır.

Tam Boyutta Gör

Fruktoz sadece karaciğer için gereklidir. Vücudun başka yerinde kullanılmaz. Karaciğer, ihtiyaç fazlası fruktoz ile karşılaştığında devreye pankreas giriyor. Pankreas, aşırı miktarda insülin hormonu üreterek karaciğeri kurtarmaya çalışıyor. İnsülin ise bir enerji depolama hormonudur. Şekeri depolamak üzere yağa dönüştürür. Yüksek miktarda insülin beynin tokluk sinyali almasını bloke edebilir. Bu sayede beyin, acıktığını zanneder ve yemek yese bile tokluk sinyalini almakta zorlanır. Şeker hastalığı ve şişmanlık başta olmak üzere kanserden kalp hastalıklarına ve karaciğer yetmezliğine kadar birçok kronik hastalıkları yol açıyor.

Glikoz, kana karışarak vücudun tüm hücrelerinde kullanılırken fruktoz sadece karaciğerde kullanılmaktadır. Karaciğer için sadece 15 gram fruktoz yeterlidir. Bunun fazlası obeziteye, yağlanmaya ve devamında pankreas kanseri gibi hastalıklara yol açar. 

Nişasta bazlı şeker, nelerde bulunur?

NBŞ, diğer tatlandırıcı türlerine göre uygun maliyetlidir ve açlık hissi uyandırır. Ürünlerin raf ömrünü de uzatmaktadır. Bu nedenle maliyet odaklı üreticiler tarafından kullanılmak istenmektedir. NBŞ, doğrudan tüketilmemekte daha çok şekerli ürünlerde kullanılmaktadır.

Tam Boyutta Gör

 

Meyvedeki fruktoz tehlikeli midir?

Fruktoz’u doğal olarak tükettiğimizde yani meyve yediğimizde fruktozun negatif etkilerini azaltmak için gerekli olan lifi de meyvelerden almış oluruz. Bu yüzden meyve yemek, ihtiyaç fazlası fruktoz tüketimi açısından endişe uyandırmaz.

Nişasta bazlı şekerin zararları nelerdir?

Nişasta bazlı şekerin yoğun olarak tüketilmesi sonucu karaciğer yağlanması, pankreas kanseri, fibrozis, siroz, insülin hastalıkları, eklem iltihabı, hipertansiyon, koroner kalp hastalıkları ve türevi hastalıkların meydana gelebileceği bilimsel çalışmalarla kanıtlanmıştı. En yaygın görülen zararı obezite ve diyabete yol açmasıdır.

Tam Boyutta Gör

Yurt dışında nişasta bazlı şeker

Türkiye’de bugüne kadar nişasta bazlı şeker kotası yüzde 10’du. Bakanlar Kurulu kararı ile bu oran zaman zaman yüzde 15’e yükseltiliyordu. NBŞ kotasının yüksek olması ve pancar şekeri üretiminin maliyetli olması nedeniyle ülkemizde pancar şekeri üretimi yapan fabrikalar maddi açıdan sıkıntı çekiyor.

Tam Boyutta Gör

PANKOBİRLİK verilerine göre 2016-2017 NBŞ ve pancar şekeri üretimi

Bu haberi, mobil uygulamamızı kullanarak indirip,
istediğiniz zaman (çevrim dışı bile) okuyabilirsiniz: