Astronomide bir ilk: Ay'ın 'uzak tarafına' yerleştirilen radyo teleskobu çalışmalara başladı

Tam Boyutta Gör

Çin ve Hollanda iş birliğinde geliştirilen ve geçtiğimiz yıl Ay'ın yörüngesine yerleştirilen radyo teleskobu resmen faaliyetlere başladı. Astronomi tarihinde bir ilk olan bu müthiş çalışma, evrenin ilk dönemleriyle (Big Bang'ten hemen sonrası) ilgili birçok sırrı ortaya çıkarabilecek potansiyele sahip.

Neden Ay'ın uzak tarafı?

Ay'ın uzak tarafı radyo-astronomik çalışmalar için çok uygun bir ortam sunuyor. Bunun nedeniyse radyo teleskoplarının verimini düşüren insan-yapımı radyo frekansları, Dünya'nın iyonosferi veya auroral radyasyon gibi faktörlerin burada hiçbir etkiye sahip olmaması. Bilim insanları uzun yıllardır Ay'ın uzak tarafının radyo astronomi için en uygun ortam olduğunu söylüyor ve burada yapılacak potansiyel çalışmaların evreni anlama şeklimizi tamamıyla değiştirebileceğini belirtiyordu.

Radboud Üniversitesi tarafından yapılan açıklamada; Hollanda-Çin Düşük Frekans Kaşifi (NCLE) isimli radyo teleskobunun geçtiğimiz günlerde antenlerini kısmen açtığı ve derin uzayı dinlemeye başladığı ifade edilmiş. Beş metre uzunluğunda üç farklı antene sahip olan teleskobun çok zayıf radyo sinyallerini bile rahatlıkla algılayabileceği söyleniyor. NCLE, 80 kHz-80 MHz aralığında çalışacak.

Tam Boyutta Gör

Bilim insanlarının NCLE görevindeki en büyük hedefi astronomide 'Karanlık Çağ' olarak bilinen evrenin ilk dönemlerine ait radyo sinyalleri tespit etmek. Karanlık Çağ, Big Bang'ten hemen sonrası ve ilk yıldızların doğuşundan hemen öncesini içeren zaman dilimini ifade ediyor. Bu periyoda ait radyo verilerini Dünya'dan tespit etmek mümkün değil. 

Hollandalı bilim insanlarına göre Karanlık Çağ'ın daha iyi anlaşılması halinde, kozmolojide hala tam olarak anlam veremediğimiz ilk yıldızların ve galaksilerin oluşumu, karanlık madde ve karanlık enerji gibi konularda da birçok soru işareti kaldırılmış olacak.

Evrenin evrimi:

Tam Boyutta Gör

NCLE'nin antenleri şu an için tamamıyla açılamamış. Radbound Üniversitesi'nin yayınladığı yazı şöyle:

"Ay'ın uzak tarafında planladığımızdan biraz daha uzun bir süre kalmamız muhtemelen antenlere olumsuz yansıdı. Antenlerin açılma süreci ilk aşamada beklediğimiz gibi gidiyordu ancak sonlara yaklaştıkça bazı zorluklarla karşılaştık. Ekibimiz bu nedenle önce veri toplayıp antenlerin açılma sürecine sonradan devam etme kararı aldı. Cihaz, bu kısa antenlerle şu anda Big Bang'ten 800 milyon yıl sonrasına ait radyo sinyalleri algılayabilecek hassasiyete sahip. 5 metrelik antenler tamamıyla açıldığında ise Big Bang'ten hemen sonrasını gözlemleyebileceğiz."

NCLE cihazı, Çin'in Mayıs 2018'de Ay'ın yörüngesine yerleştirdiği Queqiao isimli uydunun üzerinde yer alıyor. Queqiao uydusunun öncelikli amacı, Chang'e 4 uzay aracı ve Dünya arasında bir köprü görevi görmekti. Queqiao uydusu Ay-Dünya arasındaki bir Lagrange noktasına yerleştirilmişti. Aşağıda uydunun yörüngesini gösteren temsili görüntü var.

Çin, Chang'e 4 uzay aracını bu yılın başlarında Ay'ın uzak tarafına indirmiş ve tarihi bir ilke imza atmıştı. Ay'ın uzak tarafında Dünya'yla direkt iletişim kurmak imkansız olduğu için Queqiao uydusuna ihtiyaç duyuluyor.

Tam Boyutta Gör

Bu haberi, mobil uygulamamızı kullanarak indirip,
istediğiniz zaman (çevrim dışı bile) okuyabilirsiniz: